คำถาม ... เมืองน้ำดำ คือจังหวัดอะไร?
เฉลย ...
เมืองน้ำดำ คือ จังหวัดกาฬสินธุ์
ทำไมถึงเรียกว่าเมืองน้ำดำ?
คำว่า "กาฬ" แปลว่า ดำ ส่วนคำว่า "สินธ์" แปลว่า น้ำ ... เมื่อรวมกันจึงได้คำว่า "น้ำดำ" ออกมา อันนี้คือการแปลความหมายจากชื่อเท่านั้น แต่ถ้าแปลความหมายจากประวัติศาสตร์ของจังหวัดกาฬสินธุ์จะทำให้เห็นภาพชัดเจนกว่า
เมืองกาฬสินธุ์ถูกจัดตั้งขึ้นเมื่อราวปี พ.ศ. 2336 โดยท้าวโสมพะมิตร ขุนนางผู้ใหญ่จากเวียงจันทน์ อาณาจักรล้านช้าง (ประเทศลาวในปัจจุบัน) ซึ่งได้อพยพไพร่พลและชาวบ้านหนีภัยจากกการขยายอำนาจของพระเจ้าศิริบุญสาร ซึ่งเป็นเจ้ามหาชีวิตของล้านช้าง ซึ่งเพิ่งตีกรุงเวียงจันทน์ได้สำเร็จ โดยหนีเข้ามาตั้งรกรากที่บ้านพรรณา แถบลุ่มน้ำกร่ำ (ปัจจุบันอยู่ในเขต จังหวัดสกลนคร) แต่ก็ยังถูกไล่ล่าาจากพระเจ้าศิริบุญสารอีก จนต้องอพยพผู้คนอีกครั้งมายังบ้านแก่งสำโรงแถบลุ่มน้ำปาว ซึ่งเป็นดินแดนอุดมสมบูรณ์ มีน้ำที่ใสสะอาดมากจนมองเห็นโคลนตมด้านล่างเป็นสีดำ ซึ่งถ้ามองจากระไกลจะเห็นจะเห็นลำน้ำเป็นสีดำสนิท ซึ่งตรงนี้น่าจะเป็นที่มาที่ชัดเจนกว่าของคำว่า เมืองน้ำดำ
หมายเหตุ ดินแดนแถบลุ่มน้ำปาวและแก่งสำโรงนี้ เดิมเป็นแหล่งอาศัยของชาวเผ่าละว้ามาก่อน
เมื่อลงหลักปักฐานแล้ว จึงเข้าสวามิภักดิ์ต่อพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช องค์ปฐมกษัตริย์แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ จากนั้นรัชกาลที่ 1 จึงทรงยกฐานะบ้านแก่งสำโรงขึ้นเป็นเมืองกาฬสินธุ์ โดยมีท้าวโสมพระมิตรซึ่งต่อมาได้รับพระราชยศเป็นพระยาชัยสุนทร เป็นผู้ครองเมืองกาฬสินธุ์เป็นคนแรก และตั้งแต่นั้นมา เมืองกาฬสินธ์ก็ได้กลายเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรสยามและประเทศไทยมาจนถึงทุกวันนี้
อนุสาวรีย์ท้าวโสมพะมิตร ผู้สร้างเมืองกาฬสินธุ์ |
จังหวัดกาฬสินธุ์เป็นจังหวัดที่มีความอุดมสมบูรณ์ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือหรือภาคอีสานของประเทศไทย เดิมมีฐานะเป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดร้อยเอ็ด ก่อนจะได้รับการยกฐานะขึ้นจังหวัดอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2490 ตามพระราชบัญญัติจัดตั้งจังหวัดกาฬสินธุ์ พ.ศ. 2490 ปัจจุบันแบ่งการปกครองออกเป็น 18 อำเภอ 135 ตำบล 1,584 หมู่บ้าน ดังนี้
- อำเภอเมืองกาฬสินธุ์
- อำเภอนามน
- อำเภอกมลาไสย
- อำเภอร่องคำ
- อำเภอกุฉินารายณ์
- อำเภอเขาวง
- อำเภอยางตลาด
- อำเภอห้วยเม็ก
- อำเภอสหัสขันธ์
- อำเภอคำม่วง
- อำเภอท่าคันโท
- อำเภอหนองกุงศรี
- อำเภอสมเด็จ
- อำเภอห้วยผึ้ง
- อำเภอสามชัย
- อำเภอนาคู
- อำเภอดอนจาน
- อำเภอฆ้องชัย
จังหวัดกาฬสินธุ์มีเนื้อที่ 6,946.746 ตารางกิโลเมตร ประชากรราว 976,000 คน อยู่ห่างจากกรุงเทพมหานครราว 510 กิโลเมตร มีอาณาเขตติต่อดังนี้
ทิศเหนือ ติดต่อกับจังหวัดอุดรธานี และจังหวัดสกลนคร
ทิศตะวันออก ติดต่อกับจังหวัดมุกดาหาร
ทิศใต้ ติดต่อกับจังหวัดร้อยเอ็ด และจังหวัดมหาสารคาม
ทิศตะวันตก ติดต่อกับจังหวัดมหาสารคาม และจังหวัดขอนแก่น
หลวงพ่อองค์ดำลือเลื่อง เมืองฟ้าแดดสงยาง โปงลางเลิศล้ำ วัฒนธรรมผู้ไท ผ้าไหมแพรวา ผาเสวยภูพาน มหาธารลำปาว ไดโนเสาร์สัตว์โลกล้านปี