เขื่อนที่มีอ่างเก็บน้ำใหญ่ที่สุดในประเทศไทย คือเขื่อนอะไร?

คำถาม ... เขื่อนที่มีอ่างเก็บน้ำใหญ่ที่สุดในประเทศไทย คือเขื่อนอะไร?

เฉลย ...
เขื่อนที่มีอ่างเก็บน้ำใหญ่ที่สุดในประเทศไทย คือ เขื่อนศรีนครินทร์

เขื่อนศรีนครินทร์ หรือในชื่อเดิม เขื่อนเจ้าเณร สร้างขึ้นเพื่อกั้นแม่น้ำแควใหญ่ บริเวณบ้านเจ้าเณร ตำบลท่ากระดาน อำเภอศรีสวัสดิ์ จังหวัดกาญจนบุรี เป็นเขื่อนดินแกนดินเหนียว (Earthfill Dam) สููง 140 เมตร ยาว 610 เมตร กว้าง 15 เมตร มีพื้นที่อ่างเก็บน้ำ (Reservoir) 419 ตารางกิโลเมตร มีความจุอ่าง 17,745 ล้านลูกบาศก์เมตร ซึ่งใหญ่ทีสุดในประเทศไทยเมื่อเทียบกับเขื่อนอื่น ๆ

อ่างเก็บน้ำเหนือเขื่อนศรีนครินทร์

เขื่อนศรีนครินทร์เป็นหนึ่งในเขื่อนเอนกประสงค์แห่งแรกของโครงการพัฒนาลุ่มน้ำแม่กลอง ซึ่งการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทยได้สร้างขึ้นเพื่ออำนวยประโยชน์ทางด้านต่างๆ ตลอดจนช่วยพัฒนาชีวิต ความเป็นอยู่ของราษฎร และส่งเสริมให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สวยงามอีกแห่งหนึ่งของประเทศไทย

ตัวเขื่อนศรีนครินทร์

วัตถุประสงค์การสร้างเขื่อนศรีนครินทร์ มี 6 ประการ ดังนี้
1. ด้านชลประทาน
เขื่อนศรีนครินทร์ช่วยส่งเสริมระบบชลประทาน โครงการแม่กลองใหญ่ให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น โดยมีเขื่อนแม่กลองของกรมชลประทานเป็นหัวงานทดน้ำเข้าสู่พื้นที่เกษตรได้ตลอดปี เป็นเนื้อที่ถึง 4.118 ล้านไร่

2. ด้านการผลิตกระแสไฟฟ้า
การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทยได้ติดตั้งเครื่องกำเนิดไฟฟ้าที่ตัวเขื่อน ซึ่งสามารถผลิตพลังงานไฟฟ้าได้เฉลี่ยปีละประมาณ 1,250 ล้านกิโลวัตต์ชั่วโมง (kWh) หรือมีกำลังการผลิตประมาณ 720 เมกกะวัตต์

3. ด้านการบรรเทาอุทกภัย/น้ำท่วม
อ่างเก็บน้ำเหนือเขื่อนที่มีขนาดใหญ่ สามารถกักเก็บน้ำได้สูงถึง 17,745 ล้านลูกบาศก์เมตร ทำให้สามารถรองรับน้ำที่หลากมาในช่วงฤดูฝนไว้ในอ่างเก็บน้ำได้เป็นจำนวนมาก ช่วยบรรเทาอุทกภัยในเขตลุ่มน้ำแม่กลองให้ลดน้อยลง

4. ด้านการคมนาคมทางน้ำ
เขื่อนศรีนครินทร์สามารถใช้เป็นเส้นทางเดินเรือขึ้นไปยังบริเวณอำเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี และอำเภอบ้านไร่ จังหวัดอุทัยธานี ได้อย่างสะดวกและรวดเร็วขึ้น

5. ด้านการผลักดันน้ำเค็ม
เขื่อนแห่งนี้สามารถปล่อยน้ำลงผลักดันน้ำเค็มไม่ให้หนุนล้ำเข้ามาทำความเสียหายแก่พื้นที่เกษตรบริเวณปากน้ำแม่กลองในช่วงฤดูแล้ง

6. ด้านการประมง
อ่างเก็บน้ำเหนือเขื่อนสามารถใช้เป็นแหล่งเพาะพันธุ์ปลาน้ำจืดที่อุดมสมบูรณ์ ช่วยเพิ่มรายได้ให้กับราษฎรอีกทางหนึ่ง

ทิวทัศน์เหนือเขื่อน

เกร็ดความรู้เขื่อนศรีนครินทร์
เขื่อนศรีนครินทร์ เริ่มก่อสร้างเมื่อปี 2516 และแล้วเสร็จในปี 2523 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 ได้พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้เชิญพระนามาภิไธยสมเด็จพระศรีนครินทร์มาขนานนามเขื่อน และเสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ไปทรงเปิดเขื่อน เมื่อวันที่ 15 มิถุนายน 2524

เขื่อนศรีนครินทร์อยู่ห่างจากกรุงเทพมหานครประมาณ 200 กิโลเมตร สามารถเดินทางแบบเช้าไปเย็นกลับ หรือแบบพักแรมก็ได้ การเดินทางโดยรถยนต์ใช้เวลาประมาณ 2 ชั่วโมงครึ่ง ไปตามถนนสายเพชรเกษมหรือสายพุทธมณฑล ผ่านอำเภอนครชัยศรี จังหวัดนครปฐม อำเภอบ้านโป่ง อำเภอท่ามะกา อำเภอท่าเรือ เข้าสู่จังหวัดกาญจนบุรี แล้วเดินทางต่อไปตามทางหลวงหมายเลข 3199 ผ่านตำบลลาดหญ้า และเขื่อนท่าทุ่งนาอีกเป็นระยะทาง 64 กิโลเมตร ก็จะถึงที่หมาย