ประเทศไทยของเราจัดการบริหารราชการแผ่นดินผ่านระบบกระทรวง ทบวง กรม โดยมีหัวหน้าส่วนราชการเป็นผู้บริหารสูงสุดของหน่วยงานนั้น ๆ เช่น ปลัดกระทรวง เป็นหัวหน้าส่วนราชการระดับกระทรวง อธิบดีเป็นหัวหน้าส่วนราชการระดับกรม และผู้อำนวยการเป็นหัวหน้าส่วนราชการระดับกอง เป็นต้น โดยที่ข้าราชการระดับปลัดกระทรวง อธิบดี และผู้อำนวยการอาจจะใช้ชื่อเรียกที่แตกต่างกันออกไปตามหน่วยงานที่รับผิดชอบ
ตราสำนักนายกรัฐมนตรี |
การจัดหน่วยงานระดับกระทรวง ทบวง และกรมในปัจจุบันจัดตั้งขึ้นตามพระราชบัญญัติ ปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม (ฉบับที่ 17) พ.ศ. 2559 ซึ่งแบ่งออกเป็นกระทรวงและเทียบเท่าจำนวน 20 กระทรวงดังต่อไปนี้
1. สำนักนายกรัฐมนตรี
- สำนักงานปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี
- กรมประชาสัมพันธ์
- สำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค
- สำนักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี
- สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี
- สำนักข่าวกรองแห่งชาติ
- สำนักงบประมาณ
- สำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ
- สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
- สำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน
- สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ
- สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ
- สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน
- สำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ
- สำนักงานขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศ ยุทธศาสตร์ชาติและการสร้างความ สามัคคีปรองดอง
- สำนักงานคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ
- สำนักงานตำรวจแห่งชาติ
2. กระทรวงกลาโหม
- สำนักงานรัฐมนตรี
- สำนักงานปลัดกระทรวง
- กรมราชองครักษ์
- หน่วยบัญชาการถวายความปลอดภัยรักษาพระองค์
- กองบัญชาการกองทัพไทย
- กองทัพบก
- กองทัพเรือ
- กองทัพอากาศ
3. กระทรวงการคลัง
- สำนักงานรัฐมนตรี
- สำนักงานปลัดกระทรวง
- กรมธนารักษ์
- กรมบัญชีกลาง
- กรมศุลกากร
- กรมสรรพสามิต
- กรมสรรพากร
- สำนักงานคณะกรรมการนโยบายรัฐวิสาหกิจ
- สำนักงานบริหารหนี้สาธารณะ
- สำนักงานเศรษฐกิจการคลัง
4. กระทรวงการต่างประเทศ
- สำนักงานรัฐมนตรี
- สำนักงานปลัดกระทรวง
- กรมการกงสุล
- กรมความร่วมมือระหว่างประเทศ
- กรมพิธีการทูต
- กรมยุโรป
- กรมเศรษฐกิจระหว่างประเทศ
- กรมสนธิสัญญาและกฎหมาย
- กรมสารนิเทศ
- กรมองค์การระหว่างประเทศ
- กรมอเมริกาและแปซิฟิกใต้
- กรมอาเซียน
- กรมเอเชียตะวันออก
- กรมเอเชียใต้ ตะวันออกกลางและแอฟริกา
5. กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา
- สำนักงานรัฐมนตรี
- สำนักงานปลัดกระทรวง
- กรมพลศึกษา
- กรมการท่องเที่ยว
6. กระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์
- สำนักงานรัฐมนตรี
- สำนักงานปลัดกระทรวง
- กรมกิจการเด็กและเยาวชน
- กรมกิจการผู้สูงอายุ
- กรมกิจการสตรีและสถาบันครอบครัว
- กรมพัฒนาสังคมและสวัสดิการ
- กรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ
7. กระทรวงเกษตรและสหกรณ์
- สำนักงานรัฐมนตรี
- สำนักงานปลัดกระทรวง
- กรมการข้าว
- กรมชลประทาน
- กรมตรวจบัญชีสหกรณ์
- กรมประมง
- กรมปศุสัตว์
- กรมฝนหลวงและการบินเกษตร
- กรมพัฒนาที่ดิน
- กรมวิชาการเกษตร
- กรมส่งเสริมการเกษตร
- กรมส่งเสริมสหกรณ์
- กรมหม่อนไหม
- สำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม
- สำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ
- สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร
8. กระทรวงคมนาคม
- สำนักงานรัฐมนตรี
- สำนักงานปลัดกระทรวง
- กรมเจ้าท่า
- กรมการขนส่งทางบก
- กรมการขนส่งทางราง
- กรมท่าอากาศยาน
- กรมทางหลวง
- กรมทางหลวงชนบท
- สำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร
9. กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
- สำนักงานรัฐมนตรี
- สำนักงานปลัดกระทรวง
- กรมควบคุมมลพิษ
- กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง
- กรมทรัพยากรธรณี
- กรมทรัพยากรน้ำ
- กรมทรัพยากรน้ำบาดาล
- กรมป่าไม้
- กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม
- กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช
- สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
10. กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม
- สำนักงานรัฐมนตรี
- สำนักงานปลัดกระทรวง
- กรมอุตุนิยมวิทยา
- สำนักงานคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ
- สำนักงานสถิติแห่งชาติ
11. กระทรวงพลังงาน
- สำนักงานรัฐมนตรี
- สำนักงานปลัดกระทรวง
- กรมเชื้อเพลิงธรรมชาติ
- กรมธุรกิจพลังงาน
- กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน
- สำนักงานนโยบายและแผนพลังงาน
12. กระทรวงพาณิชย์
- สำนักงานรัฐมนตรี
- สำนักงานปลัดกระทรวง
- กรมการค้าต่างประเทศ
- กรมการค้าภายใน
- กรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศ
- กรมทรัพย์สินทางปัญญา
- กรมพัฒนาธุรกิจการค้า
- กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ (ชื่อเดิม กรมส่งเสริมการส่งออก)
- สำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์การค้า
13. กระทรวงมหาดไทย
- สำนักงานรัฐมนตรี
- สำนักงานปลัดกระทรวง
- กรมการปกครอง
- กรมการพัฒนาชุมชน
- กรมที่ดิน
- กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย
- กรมโยธาธิการและผังเมือง
- กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น
14. กระทรวงยุติธรรม
- สำนักงานรัฐมนตรี
- สำนักงานปลัดกระทรวง
- กรมคุมประพฤติ
- กรมคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ
- กรมบังคับคดี
- กรมพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชน
- กรมราชทัณฑ์
- กรมสอบสวนคดีพิเศษ
- สำนักงานกิจการยุติธรรม
- สถาบันนิติวิทยาศาสตร์
- สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด
15. กระทรวงแรงงาน
- สำนักงานรัฐมนตรี
- สำนักงานปลัดกระทรวง
- กรมการจัดหางาน
- กรมพัฒนาฝีมือแรงงาน
- กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน
- สำนักงานประกันสังคม
16. กระทรวงวัฒนธรรม
- สำนักงานรัฐมนตรี
- สำนักงานปลัดกระทรวง
- กรมการศาสนา
- กรมศิลปากร
- กรมส่งเสริมวัฒนธรรม
- สำนักงานศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย
17. กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม
- สำนักงานรัฐมนตรี
- สำนักงานปลัดกระทรวง
- กรมวิทยาศาสตร์บริการ
- สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ
- สำนักงานปรมาณูเพื่อสันติ
- สถาบันอุดมศึกษาของรัฐที่เป็นส่วนราชการ
18. กระทรวงศึกษาธิการ
- สำนักงานรัฐมนตรี
- สำนักงานปลัดกระทรวง
- สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา
- สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน
- สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา // ปัจจุบันย้ายไปสังกัดกระทรวง อว.
- สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา
19. กระทรวงสาธารณสุข
- สำนักงานรัฐมนตรี
- สำนักงานปลัดกระทรวง
- กรมการแพทย์
- กรมควบคุมโรค
- กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก
- กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์
- กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ
- กรมสุขภาพจิต
- กรมอนามัย
- สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา
20. กระทรวงอุตสาหกรรม
- สำนักงานรัฐมนตรี
- สำนักงานปลัดกระทรวง
- กรมโรงงานอุตสาหกรรม
- กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม
- กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่
- สำนักงานคณะกรรมการอ้อยและน้ำตาลทราย
- สำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม
- สำนักงานเศรษฐกิจอุตสาหกรรม
- สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ
- สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ
- สำนักงานราชบัณฑิตยสภา
- สำนักงานตำรวจแห่งชาติ
- สำนักงานป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน
- สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตในภาครัฐ
หมายเหตุ - กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม เกิดจากการยุบรวม 3 หน่วยงานเข้ามาเป็นกระทรวงเดียวกัน คือ กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ และสำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ