คำถาม ... มะเร็งเต้านมเกิดจากอะไร?
เฉลย ...
มะเร็งเต้านมพบได้ทั้งชายและหญิง แต่จะพบในผู้หญิงได้มากกว่าผู้ชายหลายเท่า เป็นโรคที่ซับซ้อนที่ส่งผลที่รุนแรงและเป็นมะเร็งที่พบมากเป็นอันดับสองทั่วโลก แต่ในทางวิทยาศาสตร์และการแพทย์ก็ยังไม่ทราบว่าสาเหตุที่แท้จริงของมะเร็งเต้านมคืออะไร โดยจากการวิจัยอย่างกว้างขวางทำให้สามารถระบุถึงปัจจัยเสี่ยงและปัจจัยที่มีส่วนสนับสนุนหลายประการที่มีบทบาทในการทำให้เกิดมะเร็งเต้านม ดังนั้นในบทความนี้จะพูดถึงปัจจัยต่างๆ ที่นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่ามีส่วนทำให้เกิดมะเร็งเต้านมกัน
ปัจจัยเกี่ยวกับฮอร์โมน
ปัจจัยด้านฮอร์โมนมีการเชื่อมโยงอย่างใกล้ชิดกับการพัฒนาของมะเร็งเต้านม ฮอร์โมนเอสโตรเจนซึ่งเป็นฮอร์โมนเพศหญิงได้รับการวิจัยและระบุว่ามีส่วนสำคัญกับการเกิดมะเร็งเต้านม การได้รับฮอร์โมนเอสโตรเจนเป็นเวลานานจะเพิ่มความเสี่ยง รวมปัจจัยต่าง ๆ เช่น การมีประจำเดือนเร็ว วัยหมดประจำเดือนช้า และการบำบัดด้วยฮอร์โมนทดแทนสามารถไปเพิ่มระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนได้ นอกจากนี้ยังพบว่าผู้หญิงที่ไม่เคยตั้งครรภ์หรือตั้งครรภ์ครั้งแรกหลังอายุ 30 ปีจะมีความเสี่ยงสูงที่จะเกิดมะเร็งชนิดนี้
ความบกพร่องทางพันธุกรรม
จากการศึกษาพบว่าปัจจัยทางพันธุกรรมนั้นมีความเกี่ยวพันกับการเกิดมะเร็งเต้านมในระดับหนึง การกลายพันธุ์ในยีนที่เฉพาะเจาะจง เช่นยีน BRCA1 และ BRCA2 จะเพิ่มโอกาสในการเกิดมะเร็งเต้านมและมะเร็งรังไข่อย่างมีนัยสำคัญ การกลายพันธุ์ของยีนที่ถ่ายทอดทางพัธุกรรมเหล่านี้คิดเป็นประมาณ 5-10% ของผู้ป่วยมะเร็งเต้านมทั้งหมด ดังนั้นประวัติการเป็นมะเร็งเต้านมของคนในครอบครัวจึงสามารถระบุความเสี่ยงและช่วยในการคัดกรองผู้ป่วยรายใหม่ได้ในระดับหนึง
ปัจจัยด้านการใช้ชีวิต
วิถีชีวิตบางอย่างสามารถนำไปสู่ความเสี่ยงของการเกิดมะเร็งเต้านมได้ เช่น การไม่ออกกำลังกาย การดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไปและเป็นประจำ การปล่อยให้ตัวเองเป็นโรคอ้วน และการรับประทานอาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพ ล้วนเชื่อมโยงกับความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้น การขาดการออกกำลังกายสามารถทำลายสมดุลของฮอร์โมน ในขณะที่การดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไปและต่อเนื่องสามารถเพิ่มระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนได้ ในขณะที่โรคอ้วนนำไปสู่การอักเสบและการดื้อต่ออินซูลิน ซึ่งทั้งระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนที่เพิ่มขึ้นและการดื้ออินซูลินจะเพิ่มความเสี่ยงและกระตุ้นการเจริญเติบโตของมะเร็งให้เร็วขึ้น ในขณะที่การบริโภคอาหารจำพวกผลไม้ ผัก เมล็ดธัญพืช และโปรตีนไม่ติดมันสามารถช่วยลดความเสี่ยงต่อมะเร็งชนิดนี้ได้
ปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อม
การสัมผัสกับปัจจัยแวดล้อมบางอย่างมีความสัมพันธ์กับความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นของมะเร็งเต้านม การสัมผัสกับสารทำลายต่อมไร้ท่อเป็นเวลานาน เช่น BPA (Bisphenol A) ที่พบในพลาสติกและยาฆ่าแมลงบางชนิด อาจทำให้การควบคุมฮอร์โมนของร่างกายแย่ลง นอกจากนี้การได้รับรังสีไอออไนซ์ (Ionizing Radiation) โดยเฉพาะในช่วงอายุยังน้อยก็จะเพิ่มความเสี่ยง ซึ่งรวมถึงรังสีจากการวินิจฉัยทางการแพทย์ เช่น การทำ CT Scan และการฉายรังสีสำหรับมะเร็งชนิดอื่นๆ
อายุและเพศ
เรารู้กันดีแล้วว่ามะเร็งเต้านมนั้นมักพบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย โดยจะมีความสัมพันธ์อย่างมากกับอายุ จากการวิจัยพบว่าเมื่อผู้หญิงอายุมากขึ้น ความเสี่ยงในการเกิดมะเร็งเต้านมจะเพิ่มขึ้นด้วย มะเร็งเต้านมส่วนใหญ่มักเกิดกับผู้หญิงที่มีอายุมากกว่า 50 ปี ดังนั้นเมื่อายุถึงเกณฑ์นี้ ผู้หญิงควรได้รับการคัดกรองและตรวจหามะเร็งเต้านมเป็นประจำทุกปี
บทสรุป
มะเร็งเต้านมเป็นโรคที่ค่อนข้างซับซ้อนและมีความเสี่ยงหลายชนิดที่เข้ามามีส่วนกระตุ้นให้เกิดมะเร็งชนิดนี้ ทั้งปัจจัยทางด้านอายุ เพศ ปัจจัยด้านลักษณะการใช้ชีวิต ปัจจัยด้านสภาพแวดล้อม ปัจจัยทางด้านพันธุกรรม รวมถึงอาหารการกิน ล้วนส่งผลต่อความเสี่ยงที่จะเกิดมะเร็งเต้านมทั้งสิ้น ดังนั้นจึงควรหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงต่าง ๆ ให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้ เช่น ไม่ใกล้ชิดกับสารเคมีบางชนิดเช่นยาฆ่าแมลง การออกกำลังกายที่เหมาะสมและอย่างสม่ำเสมอ การงดเครื่องดื่มแอลกอฮออล์ การรับประทานผักผลไม้ให้มากขึ้น การควบคุมน้ำหนัก รวมไปถึงการตรวจคัดกรองเป็นประจำทุกปี โดยเฉพาะผู้ที่คนในครอบครัวมีประวัติการเป็นมะเร็งเต้านม ยิ่งต้องเพิ่มความระมัดระวังมากขึ้น และเข้ารับการตรวจคัดกรองตั้งแต่เนิ่น ๆ
